Στις 26 Απριλίου 1986, στις 01:23 (τοπική ώρα), ο αντιδραστήρας 4 του σταθμού του Τσέρνομπιλ εξερράγη από λάθος χειρισμούς, κατά τη διάρκεια δοκιμής των μέτρων ασφαλείας, προκαλώντας την έκλυση ραδιενεργών υλικών σε μεγάλο τμήμα της Ευρώπης.
Ο απολογισμός για τα θύματα της καταστροφής του Τσέρνομπιλ εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να δημιουργεί διχογνωμίες.
Η επιστημονική επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα αποτελέσματα της ακτινοβολίας δεν αναγνωρίζει παρά 31 νεκρούς μεταξύ των εργαζομένων στον σταθμό και των πυροσβεστών που πέθαναν από τα άμεσα αποτελέσματα της έκθεσής τους στη ραδιενεργό ακτινοβολία, ενώ η οργάνωση Greenpeace κάνει λόγο για τουλάχιστον 100.000 νεκρούς.

 Η Σοβιετική Ένωση αναγνώρισε την καταστροφή τρεις ημέρες αργότερα, όταν η Σουηδία, η οποία επλήγη από το ραδιενεργό σύννεφο, σήμανε συναγερμό για ολόκληρο τον κόσμο στις 28 Απριλίου.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς και ο Ρώσος ομόλογός του, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, θα πραγματοποιήσουν την Τρίτη συμβολική επίσκεψη στον τόπο της τραγωδίας και θα συζητήσουν μέτρα βελτίωσης της πυρηνικής ασφάλειας, ενώ ο πατριάρχης της ρωσικής Εκκλησίας, Κύριλλος, πραγματοποίησε τη νύκτα επιμνημόσυνη τελετή στη μνήμη των νεκρών της καταστροφής σε εκκλησία του Κιέβου, όπου οι καμπάνες ήχησαν στη 01:23.
Υπάρχει ακόμη εστία πυρηνικής απειλής στη σαρκοφάγο
"Ο θάνατος ενός πυρηνικού αντιδραστήρα είναι αργός. Έχει αρχή, όχι όμως και τέλος", λένε οι επιστήµονες.
Η σαρκοφάγος που περιβάλλει τον αντιδραστήρα 4 στο εργοστάσιο του Τσέρνομπιλ και στην οποία συγκεντρώνεται το ραδιενεργό υγρό του κατεστραμμένου αντιδραστήρα , κατασκευάστηκε πριν από 25 χρόνια εσπευσμένα, με αποτέλεσμα σήμερα, να είναι γεµάτη ρωγµές.

 Το νερό πρέπει να βγαίνει από εκε, για να µη φτάσει βαθιά µέσα στον αντιδραστήρα, όπου βρίσκονται περίπου 200 τόνοι λειωµένο πυρηνικό καύσιµο, σκουπίδια που κάηκαν και, σε ένα σηµείο, µορφοποιήθηκαν.
Αυτή η µάζα παραµένει ραδιενεργή και οι επιστήµονες δεν µπορούν να την προσεγγίσουν.
Πριν από χρόνια, όταν κατάφεραν να τοποθετήσουν όργανα µέτρησης, κατέγραψαν ως και 10.000 ρεµ ανά ώρα, δηλαδή 2.000 φορές το ετήσιο όριο που συνιστάται στους εργάτες της πυρηνικής βιοµηχανίας.

 Ο θάνατος ενός αντιδραστήρα αρχίζει µε αυτό που παρακολουθεί ο κόσµος να συµβαίνει τώρα στην Ιαπωνία. Δεν έχει όµως τέλος. Παρότι κάποια ραδιενεργά υλικά αποσυντίθενται εύκολα, άλλα όπως το καίσιο και το στρόντιο αργούν.

 Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 Ουκρανοί αξιωµατούχοι θέλουν να αντικαταστήσουν τη σαρκοφάγο, όμως μέχρι στιγµής, το σχέδιο παραµένει στα χαρτιά.
Το "Νέο Ασφαλές Περίβληµα", όπως το ονοµάζουν, είναι από ατσάλι και έχει ύψος σχεδόν 92 µέτρα. Εκεί θέλουν να κλειδώσουν για τα επόµενα 100 χρόνια τον αντιδραστήρα.
Το κόστος αναµένεται να φτάσει το 1 δισ. ευρώ και το µεγαλύτερο µέρος του ποσού αναµένεται, ότι θα καταβληθεί από τις δωρήτριες χώρες.
Στη διάσκεψη που συγκλήθηκε πρόσφατα στο Κίεβο µε αφορµή τησυµπλήρωση των 25ετών από την καταστροφή του Τσέρνομπιλ, οι ηγέτες της Οµάδας των 8 (Γαλλία, ΗΠΑ, Βρετανία, Ρωσία, Γερµανία, Ιαπωνία, Ιταλία και Καναδάς), η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι διεθνείς οργανισµοί δεσµεύτηκαν για τη διάθεση του µισού ποσού, περίπου 550 εκατ. ευρώ.
Μία πόλη φάντασμα
Στην πόλη Πριπιάτ, όπου ζούσαν κάποτε 50.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων οι περισσότεροι εργάτες του πυρηνικού σταθμού, σε απόσταση 3 χλµ. από τον αντιδραστήρα, δεν υπάρχει πια ανθρώπινη ζωή.
Οι επιστήµονες υπολογίζουν ότι η περιοχή που επλήγη – η οποία σύµφωνα µε το ουκρανικό κοινοβούλιο φτάνει τα 38.400 τετραγωνικά χλµ – θα υφίσταται τις επιπτώσεις της µόλυνσης για περισσότερο από 300 χρόνια.

 Είκοσι πέντε χρόνια μετά την καταστροφή, σε ακτίνα 28 χλµ. από τον αντιδραστήρα νούµερο 4, η είσοδος στο κοινό απαγορεύεται και ο κίνδυνος παραμένει.
"Τα χιόνια που άφησε ο χειµώνας στην Ουκρανία λιώνουν και αν περάσει το νερό στον αντιδραστήρα οι συνέπειες είναι απρόβλεπτες", προειδοποιεί ο Στέφαν Ρόµπινσον, πυρηνικός φυσικός από την περιβαλλοντική οργάνωση Green Cross Switzerland.
Η τραγωδία μέσα από τις συγκλονιστικές προσωπικές ιστορίες
"Έπιασε φωτιά ο αντιδραστήρας. Θα γυρίσω γρήγορα..."
Στο βιβλίο της Λευκορωσίδας δημοσιογράφου και συγγραφέα, Σβετλάνα Αλεξίεβιτς με τίτλο “Τσέρνομπιλ: Ένα χρονικό του μέλλοντος”, μία νιόπαντρη τότε κοπέλα, ο σύζυγος της οποίας εργαζόταν στο σταθμό, ξετυλίγει τη σπαρακτική εμπειρία της.
"Να σας μιλήσω για την αγάπη ή για το θάνατο; Δεν ξέρω… Μήπως τελικά είναι το ίδιο; Εκείνο τον καιρό ήμασταν νιόπαντροι. Περπατούσαμε στο δρόμο χέρι-χέρι, ακόμη κι όταν πηγαίναμε για ψώνια. Τού έλεγα: 'Σ' αγαπώ', χωρίς να ξέρω ακόμα πόσο πολύ…
Ζούσαμε στον πρώτο όροφο του ξενώνα της πυροσβεστικής υπηρεσίας. Στον ίδιο ξενώνα έμεναν ακόμη τρία ζευγάρια με τα οποία μοιραζόμασταν την κουζίνα. Κάτω απ' τα δωμάτιά μας στάθμευαν τα αυτοκίνητα της πυροσβεστικής. Κόκκινα πυροσβεστικά οχήματα. Ο Βάσια ήταν πυροσβέστης.

 Γνώριζα πάντα,που ήταν και τι έκανε. Εκείνη τη νύχτα, μέσα στον ύπνο μου, άκουσα ένα θόρυβο. Σηκώθηκα να δω από το παράθυρο. Με είδε και μου 'πε: 'Κλείσε τα παράθυρα και πέσε στο κρεβάτι. Έπιασε φωτιά ο αντιδραστήρας. Θα γυρίσω γρήγορα'.
Δεν πρόλαβα να δω την έκρηξη. Μόνο τις φλόγες. Τα πάντα έμοιαζαν να τρέμουν μες στο ζεστό αέρα. Φλόγες υψωνόταν μέχρι τον ουρανό και παντού καπνός…αφόρητη ζέστη. Κι αυτός ήταν εκεί έξω. Τέσσερις η ώρα … Πέντε … Έξι… Στις επτά με ενημέρωσαν ότι βρισκόταν στο νοσοκομείο.
Είχε πρηστεί και ανάσαινε βαριά. Μετά βίας διέκρινες τα μάτια του”, εξιστορεί η Λουντμίλα Ιγκνατένκο, σύζυγος του πυροσβέστη Βασίλι Ιγκνατένκο, ο οποίος έχασε τελικά την άνιση μάχη για τη ζωή, αφήνοντας τη σύζυγό του χήρα και με ένα παιδί στην κοιλιά.
"Η κόρη μου δε μοιάζει με τα άλλα παιδιά"
"Η κόρη μου δεν μοιάζει με τα άλλα παιδιά… Όταν μεγαλώσει, θα με ρωτήσει: 'Γιατί δεν είμαι σαν όλους τους άλλους;'. Όταν γεννήθηκε, δεν ήταν ένα κανονικό νεογέννητο, αλλά ένας ζωντανός σάκος, κλειστός απ' όλες τις πλευρές, χωρίς ούτε ένα ράγισμα.

 Μόνον τα μάτια της ήταν ανοιχτά. Στον ιατρικό της φάκελο έγραψαν: 'Σύνθετη παθολογία εκ γενετής: απλασία της έδρας, απλασία του κόλπου, απλασία του αριστερού νεφρού'. Κάπως έτσι λέγεται αυτό που έχει με επιστημονικούς όρους- με απλές όμως λέξεις, λέγεται: 'δεν έχει ποπό, δεν έχει πιπί κι έχει ένα μόνο νεφρό'. Τη δεύτερη μέρα της ζωής της την πήγα στο χειρουργείο. Άνοιξε τα μάτια της και μου φάνηκε πως μου χαμογέλασε.
Στην αρχή νόμισα πως θα έβαζε τα κλάματα, όμως, μα το Θεό, χαμογέλασε! Τα νεογέννητα με τέτοια παθολογία δεν επιζούν, πεθαίνουν αμέσως. Δεν πέθανε όμως, γιατί την αγαπώ. Σε τέσσερα χρόνια υποβλήθηκε σε τέσσερις εγχειρήσεις.

 Είναι το μοναδικό παιδί στη Λευκορωσία, που επέζησε με τέτοια σύνθετη παθολογία. Τη λατρεύω. Δεν μπορώ να ξανακάνω παιδιά. Δεν το τολμώ”, λέει η Λαρίσα Ζ., μητέρα, που έφερε στον κόσμο ένα παιδί, στο σώμα του οποίου είναι αποτυπωμένες οι συνέπειες του τραγικού πυρηνικού ατυχήματος.
Η τραγωδία σε αριθµούς
600.000 άνθρωποι δούλεψαν για να περιορίσουν την καταστροφή στο Τσέρνομπιλ, µε αποτέλεσµα να εκτεθούν σε υψηλές δόσεις ραδιενέργειας.
160.000 στρέµµατα πρώην µολυσµένων αγρών αποδόθηκαν και πάλι στην καλλιέργεια µετά τη φυσική αποσύνθεση ραδιενεργών υλικών, όπως στρόντιο και καίσιο, ανακοίνωσε η κυβέρνηση της Λευκορωσίας.
4.000 θάνατοι από καρκίνο, επιπλέον του µέσου όρου, οφείλονται στην καταστροφή του Τσέρνομπιλ, σύµφωνα µε τον παγκόσµιο οργανισµό υγείας .

 400 φορές περισσότερη ραδιενέργεια εκλύθηκε από το Τσέρνομπιλ σε σχέση µε την αµερικανική ατοµική βόµβα που έπεσε στη Χιροσίµα.
30 χιλιόµετρα είναι η ακτίνα της περιοχής γύρω από τον πυρηνικό σταθµό του Τσέρνομπιλ, που παραµένει ακατοίκητη, εκτός από λίγες εκατοντάδες ντόπιους που επέστρεψαν στα σπίτια τους παρά τις επίσηµες προειδοποιήσεις.